دو سال دیگر به مریخ سفر می‌کنیم؟!
اسپیس اکس درصدد است که محفظه‌های دراگون (به معنی اژد‌ها) خود را به عنوان بخشی از هدف طولانی مدت سفر انسان به مریخ، به این سیاره سرخ بفرستد. ایلان ماسک، بنیان گذار اسپیس ایکس (SpaceX) به تازگی در اظهار نظر معروفی اعلام کرده که می‌خواهد در مریخ بمیرد. اخیرا این شرکت متخصص پروازهای فضایی اعلام کرده که طبق برنامه ریزی‌هایش، سفینه رد دراگون را تا سال ۲۰۱۸ به سیاره سرخ می‌فرستد. اگرچه در پروازهای ابتدایی انسانی سفر نخواهد کرد، ولی آن‌ها به شدت در فکر ارسال یک فضانورد به مریخ هستند.
بله جاه طلبانه به نظر می‌رسد، ولی بد نیست بدانید اسپیس ایکس تنها شرکتی نیست که به دیدار مریخ امیدوار است. هفته گذشته چین هم از نقشه‌های خود برای ارسال یک سفینه به مریخ تا سال ۲۰۲۰ خبر داد، زمانی که (هم‌چون سال ۲۰۱۸) هزینه‌ها و مسیر سفر بین مریخ و زمین راحت‌تر از قبل شده است. جزئیات هر دو پروژه هنوز مشخص نیست، البته رئیس سازمان فضائی ملی چین (CSNA) خاطرنشان کرده که ماموریت مورد نظر این کشور خیلی پیچیده است.
ژو داژه، رئیس CSNA در تاریخ ۲۲ آوریل اعلام کرد: «ما طی یک برنامه بسیار سخت انتظار داریم در یک ماموریت کاوش‌گر دور سیاره سرخ بچرخد، فرود بیاید و یک مریخ نورد را پیاده کند» چین مشابه این ماموریت را در ماه انجام داده است، زمانی در سال ۲۰۱۳ که سفینه چنگ‌ای ۳ آن‌ها به دور ماه چرخید، فرود آمد و قمرنورد خود به نام جید ربیت را پیاده کرد. دیو نیومن، معاون اداری ناسا در بلاگی عنوان کرده است: «بین تمام کارهای مشترکی که با شرکت‌های آمریکایی در حال انجام هستیم، بیشتر از همه منتظر پروژه آینده اسپیس ایکس هستیم که بر پایه توافق «بدون معاضه، بدون سرمایه» ما با این شرکت صورت می‌گیرد.»
«در ازای ارائه اطلاعات مربوط به ورود به فضای کره مریخ و فرود بر روی آن از طرف اسپیس ایکس، ناسا هم پشتیبانی فنی لازم برای پروژه پیش روی این شرکت در زمینه ارسال سفینه فضایی بدون خدمه دراگون ۲ به مریخ را فراهم می‌کند.»
تسریع پروژه
ارسال محفظه‌های بدون سرنشین به مریخ اولین قدم از پروژه فرود انسان بر روی زمین است، پروژه‌ای که ماسک وقتی یک دهه پیش اسپیس ایکس را بنیاد نهاد، آن را به عنوان یکی از اهداف خود معرفی کرد. پیاده کردن باربرهای بزرگ بر روی مریخ به هیچ وجه کار راحتی نیست: جدا از فضایی که این باربر از سفینه به خود اختصاص می‌دهد، لایه رقیق جو این سیاره با نحوه فرود آمدن این باربر (شبیه به زمین نشستن چ‌تر نجات) سازگار نیست.
برای عیب یابی فناوری که به منظور پایین گذاشتن بی‌خطر بارهای سنگین نیاز است ماموریت‌های آزمایشی اولیه‌ای باید صورت گیرد، فناوری‌هایی مثل اسکای‌کرین موشک پس‌رانی ناسا که در سال ۲۰۱۲ موفق شد مریخ نورد کیوریاستی (کنجکاوی) را به سلامت بر روی مریخ بنشاند.
در حال حاضر، به نظر می‌رسد اسپیس ایکس قصد دارد از فناوری پیش‌رانشی برای فرود آوردن رد دراگون، نسخه بروز رسانی شده سفینه دراگون ۲ استفاده کند. ماسک در توییتر خود ضمن این که اعلام کرد دراگون شاید گزینه مناسبی برای ارسال انسان به فضا نباشد، ادامه داد: «دراگون ۲ طوری طراحی شده که بتواند در هرجایی از منظومه شمسی فرود بیاید. ماموریت رد دراگون مریخ اولین تست پرواز آن خواهد بود. این سفینه با فضای داخلی در اندازه یک ماشین شاسی بلند، برای سفرهای طولانی‌تر مناسب نخواهد بود.»
برنامه اسپیس ایکس برای فرود رد دراگون بر روی مریخ احتمالا بر موشک قدرتمند فالکن هوی این شرکت متکی خواهد بود، موشکی که شرکت اعلام کرده تا اواخر امسال معرفی می‌شود، هرچند پیش-تر هم با تاخیرهای زیادی همراه بوده است. جاناتان مک‌دورنل، اختر فیزیک‌دان مرکز فیزیک نجومی هاروارد – اسمیت‌سانین معتقد است نقشه اسپیس ایکس منطقی به نظر می-رسد. چرا که «این شرکت موشک، سفینه، پول و البته پشتیبانی فنی لازم از سوی ناسا را در اختیار دارد.» او ادامه می‌دهد: «به نظر من احتمال تاخیر در برنامه زمانی فالکون هوی وجود دارد و ممکن است پروژه حتی تا ۲۰۲۰ هم عقب بیفتد. من که غافلگیر خواهم شد اگر پروژه همان ۲۰۱۸ آغاز شود.»
هنوز اسپیس ایکس به طور رسمی اعلام نکرده که قرار است چگونه با چالش‌های مربوط به حفاظت سیاره‌ای دست و پنجه نرم کند، حفاظت سیاره‌ای یعنی سفینه هنگام فرود بر روی یک سطح بیگانه نباید حاوی هیچ آلودگی از جانب شکل زندگی زمینی باشد. اسپیس ایکس پیش‌تر اعلام کرده بود که توصیه ناسا مبنی بر توجه به توسعه حفاظت سیاره‌ای مخصوص مریخ را در نظر خواهد داشت. علاوه بر این، مگر اینکه این ماموریت را برای مسافران یک سفر بی‌بازگشت به مریخ در نظر بگیریم، چرا که در غیر این صورت باید به فکر برنامه‌ای هم برای بازگردادن آن‌ها بود، مساله‌ای که شاید برای عده‌ای، چه بسا حتی خود ماسک مهم باشد.
